Rom 1 | AVT | STEP | Hi Pol hi hewis tɨwei ik ken yi mɨt ne wit Rom. Hi hɨre wok mɨtɨk ke Jisas Krais. Nɨpaa hɨrak kehimɨtena hi hɨre mɨtɨk aposel kɨrak hɨrak keriuweta hi hises menmen im keremem. Hi atɨp mɨt miyapɨr hɨm yaaim me God man haiu mɨt.

a 1:1Ap 9:15, 13:2; Ga 1:151:2Ro 15:25-26; Ta 1:21:3Mt 22:42; Ro 9:5; 2Ti 2:8 Krais Mɨtɨk kaiu Iuwe. Haiu mertei hɨrak kɨre mɨtɨk kentar miye pɨrak hɨre winaak hɨrak nepenyek ke mɨtɨk iuwe ke weiwɨk me Juda niuk mɨrak Devit.

b 1:4Ap 13:331:5Ap 26:16-18; Ro 15:18; Ga 2:7-91:71Ko 1:2; 2Ko 1:1; Nam 6:25-26; Ef 1:2

c 1:81Te 1:81:9Ef 1:16; Fl 1:18; 1Te 2:5,101:10Ap 19:21; Ro 15:23,321:13Ap 19:21; Jo 15:16

d 1:16Sam 119:46; Mk 8:38; 1Ko 1:18,24; Ap 13:461:17Ro 3:21-22; Hab 2:41:18Ef 5:6; Kl 3:6; 2Te 2:121:19Ap 14:15-17, 17:24-281:20Jop 12:7-9; Sam 19:1; Hi 11:31:21Ef 4:17-18 mɨt ne wɨtaan nen yaank ap nemsiu si au hɨr nɨnatɨn yayiwe.

e 1:22Jer 10:14; 1Ko 1:201:23Diu 4:15-19; Sam 106:201:24Ap 14:16 nau enum nɨrɨak menmen enum mar im: Hɨr nɨrɨakan menmen enum neriuwe yɨnk kɨr, hɨr nises menmen han kɨr hanhanem.

f 1:25Jer 13:25, 16:19; Ro 9:51:27Lev 18:22, 20:13; 1Ko 6:9 mɨt miyapɨr han te hɨr nɨrɨakem mar ke hɨr nɨrɨakem, hɨr netpi hɨr yaain.

Romans 1

Hɨm me menmen God kehimɨtan Aposel Pol hɨrak kɨrɨakem

1 Hi Pol hi hewis tɨwei ik ken yi mɨt ne wit Rom. Hi hɨre wok mɨtɨk ke Jisas Krais. Nɨpaa hɨrak kehimɨtena hi hɨre mɨtɨk aposel kɨrak hɨrak keriuweta hi hises menmen im keremem. Hi atɨp mɨt miyapɨr hɨm yaaim me God man haiu mɨt.

2 Nɨpaa enum eik God katɨp hɨrak kaksiuwe menmen mɨrak yaaim im mamnen. Hɨrak kewepyapɨrem katɨp mɨt profet em te hɨr newisɨm mau tɨwei. 3 Hɨm yaaim im hɨram matɨp me God Nɨkan kɨrak Jisas ^a 4 God keteiknai Jisas hɨrak ap kɨre mɨtɨk kerekek au. Hɨmɨn kɨrak yaaik kɨre God. Hɨrak keteiknai Jisas hɨrak Nɨkan kɨrak keriuwe menmen iuwe hɨrak kerekyɨwekem mar im. Hɨrak kɨkɨak Jisas kekre nɨmɨn ke mɨt nɨpaa naa hɨrak pɨke kekrit kepu. 5 God han tewenɨna kehimɨtena hi hɨre mɨtɨk aposel kɨrak hentar menmen Jisas Krais kɨrɨakem. Te hɨrak keriuweta hi eno erer wit wit akaap Krais etɨp mɨt hɨm mɨrak hɨr enɨmtewem te hɨr enisesim. 6 God kehimɨteni yi mɨt miyapɨr ne wit Rom yetike mɨt miyapɨr ne wit ham yi yapɨrwe yi ne Jisas Krais. ^b

7 Te hi hewis tɨwei ik ken yi mɨt miyapɨr yeit wit Rom, kerek God hanhan keriuwi kehimɨteni yi mɨt miyapɨr nɨrak. Hi hanhan God Haai kaiu ketike Mɨtɨk Iuwe Jisas Krais hɨrakɨt tatrekyi menmen yaaim te yi eiyu werek.

Pol hanhan kakno kakɨr mɨt miyapɨr ne Rom

8 Hi ehinɨn etpi menmen im. Hi atɨp God eriuwe niuk me Jisas Krais hɨrak yaaik kentar mɨt miyapɨr nerer wit wit hɨr nemtau yi yises hɨm me Krais. 9 God kerek hi hɨrɨak menmen mɨrak heriuwe han kai iuwe te hi hatɨp mɨt hɨm yaaim me Nɨkan kɨrak, hɨrak hɨrekes kertei hekrit hekrit hi hitɨwekhi me yi mɨt en. Hi hitehi God te hɨrak in ek kakɨkepa kakwisa hi anen ari yi mɨt. 11 Hi hanhan anen ari yi mɨt hi eweti menmen yaaim God Hɨmɨn Yaaik kewetaiyem te hɨram mamkepi yi mɨt miyapɨr han tokik eiyu eiyɨt. 12 Menmen hi hetpiyem hɨram mar im. Hi akepi ariuwe menmen hi arekyiyem, yi eikepa eiriuwe menmen yi eirekyiyem te haiu emkaapan emriuwerem.

13 Nai yinan hi hanhan yi eiyɨrtei me wɨ yapɨrwe hi han kitet anen ari. Au, nɨpaa ere in menmen mewena te hi ap anen ari yi mɨt au. Hi han kitet hi hari mɨt miyapɨr han ne yi mɨt en yi eiyises hɨm me God. Hi atɨp mɨt miyapɨr hɨm yaaim me Krais te mɨt han nanisesim hɨram mar ke mɨtɨk hɨrak kamɨr ni, maain menmen mamwo yapɨrwe. Mar im hi hanhan yi eiyisesim eiyɨr ke mɨt han hɨr ap ne weiwɨk me Isrel hɨr nisesim. 14 God hɨrak kehimɨtena hi atɨp mɨt miyapɨr hɨm mɨrak. Hi eno mɨt hɨr nau werek nanɨr ke Grik. Hi eno mɨt han au nau wit enuk yaank. Hi eno mɨt hɨr nen skul nertei menmen iuwe, netike mɨt han au hɨr nau weinɨm netaritari menmen im. 15 Mar keremem te hi hanhan anen yi mɨt miyapɨr ne Rom etpi hɨm yaaim me Krais. ^c

Hɨm yaaim me Krais hɨram Iuwe

16 Hi ap yɨnk enuk heriuwe hɨm yaaim me Krais au. Hɨram menmen iuwe me God mamkaap mɨt miyapɨr kerek nemtau hɨm mɨrak nisesim, hɨram mamkepi God kaktorhis. Hɨram minɨn men mɨt ne Isrel, maain hɨram men mɨt hɨr ap ne weiwɨk mɨr au. 17 Hɨm yaaim me Krais meteiknai menmen yaaim God kerekyeiyem kekepai haiu mamre yaain te haiu mamtikerek mamu han kiutɨp. Hɨram menmen im. Mɨt nemtau hɨm mɨrak, hɨr nanisesim te hɨram mamɨkrit menmen me God mamkepi, hɨram mamno ere mamɨsi. Hɨm me God mɨt newisɨm mau tɨwei matɨp mar im: “Mɨt kerek God katɨp hɨr yaain nentar hɨr nemtau hɨm nisesim, hɨr nantikerek nanu nanɨt.”

Hɨm me mɨt hɨr neweikɨn sip newet God.

18 God kerek kau wit kɨrak hɨrak keteiknai hɨrak han enuk keriuwe mɨt miyapɨr yapɨrwe kerek neweikɨn sip newet menmen mɨrak, hɨr nɨrɨak enum, hɨr nepakɨn hɨm yaaim neriuwe menmen enum hɨr nɨrɨakem. 19 God epei kakɨwaank mɨt kakɨntar menmen mɨt nanɨrteiyem me God hɨrak nɨpaa ein keteiknorem. 20 Nɨpaa wɨ kerek God kewis nepni metike tɨ mɨt miyapɨr hɨr nɨr menmen hɨrak kɨrɨakem. Mar keremem te hɨr nɨrem hɨr nertei menmen me God. Hɨr ap te nanɨr God kaku nanamɨr kɨr au. Hɨr nertei God hɨrak kɨre mekak, hɨr nertei hɨrak wɨsenuk manpenuk kaku kakɨt tipmain tipmain enum eik, te hɨr ap nantɨp God hɨr nepɨtariyek te hɨr ap newenɨpi niuk mɨrak au.

21 Hɨr ap te nantɨp God hɨr nepɨtariyek nanɨntar nɨpaa hɨr nertei God hɨrak keimɨn te hɨr nɨnapen newenɨpi niuk mɨrak, hɨr ap netpɨwek hɨrak yaaik au. Hɨr han kitet menmen enum te han kɨr enuk ketari menmen yaaim mɨre ^d 22 Hɨr han kitet hɨr nertei menmen yapɨrwe te hɨr nar ke mɨt enun han ken sip. 23 Hɨr nar ke mɨt enun han ken sip nentar hɨr epei neweikɨn sip newet God kerek kaku kakɨt tipmain tipmain enum eik, hɨr ap newenɨpi niuk mɨrak au. Hɨr neweikɨn newenɨpi niuk me tɨpir kerek mɨt natɨn ninaan mau teinɨk. Hɨr nime nu mɨre mɨt kerek nani ek, o hore, samiyak o kɨrin, manpen, pewen, menmen ham.

Menmen enum mɨt hɨr nɨrɨakem

24 Hɨr nɨrɨak menmen enum mar im, te God kɨnaiwɨri te hɨr ^e 25 Hɨr neweikɨn sip newet hɨm yaaim me God, hɨr nises hɨm enum memitetpɨn. Hɨr newenɨpi niuk me menmen God kɨrɨakem. Hɨr ap newenɨpi niuk me God kerek kɨrɨak menmen yapɨrwe. Hɨrak kerekek hɨrak yaaik, haiu mamwenɨpi niuk mɨrak tipmain tipmain enum eik.

26 Hɨr neweikɨn sip newet God te hɨrak kɨnaiwɨri hɨr nises menmen enum hɨr hanhanem. Miyapɨr hɨr ap nɨwaai netike mɨt nɨr au. Hɨr niyawan nɨwaai netike miyapɨr han. 27 Mɨt hɨr nɨrɨak menmen nar ke miyapɨr nɨrɨakem. Hɨr ap netike miyapɨr nɨr niyawan nɨwaai au. Hɨr han kɨr kekrit kɨre si, hɨr hanhan netike mɨt han hɨr niyawan nɨwaai. Hɨr niyawan nɨwaai nɨrɨakan enum te God kerekyor enum me menmen enum hɨr nɨrɨakem.

28 Mɨt miyapɨr hɨr nɨnapen han kakitet God ketike menmen mɨrak te hɨrak kɨnaiwɨri te han kɨr kises menmen enum te hɨr nɨrɨak menmen yaaim au. 29 Te hɨr nɨrɨak menmen enum heriyai heriyai. Hɨr hemkre menepam me menmen, hɨr han kitet menmen enum me mɨt han, hɨr yɨnk enuk neriuwe mɨt han ninɨni, hɨr mɨt han nenep mɨt han hɨr naa, hɨr nari han ke mɨt hɨr nenke hasini, hɨr nemitetpɨnan me menmen, hɨr han kitet menmen enum me mɨt han, hɨr natɨpan nisesan me menmen. 30 Hɨr newisesik newenɨn hɨm me mɨt han hɨr nɨnapen God, hɨr nene mɨt miyapɨr han newɨr paan newepik, hɨr nar ke mɨt enun paan tokik natɨp hɨr nɨre mɨt iuwe ninɨn mɨt han. Hɨr han kitet nanrɨak menmen enum nɨpaa mɨt ap nɨrɨakem au. Hɨr ap nises hɨm me miye haai nɨr au. 31 Hɨr nɨre mɨt enun han ken sip ap han kitet menmen enum maain mamnen, hɨr mɨt ap nises hɨm mɨr hɨr netpim, hɨr ap hanhan neriuwe mɨt miyapɨr han o han tewenɨni au. 32 Hɨr nertei God epei katɨp mɨt miyapɨr kerek nɨrɨak menmen enum mar im maain hɨr nani, te hɨr wen nɨrɨakem. Hɨr wen nɨrɨakem keremem au. Hɨr nari han ke ^f